Стеснувањето на ‘рбетниот канал (спинална стеноза) е стеснување на просторот на едно или повеќе места по должината на’ рбетниот канал. Тесниот ‘рбетен канал може да резултира со компресија на нервните структури (‘рбетниот мозок и корените) што се движат по должината на’ рбетот. Спиналната стеноза е најчеста во долниот дел на грбот и вратот. Некои пациенти со болест на спинална стеноза може да немаат никакви симптоми, додека друга група пациенти може да имаат богата симптоматологија како болка, вкочанетост, намалена чувствителност и мускулна слабост. Овие симптоми може да се интензивираат и влошат со текот на времето.

Третманот за спинална стеноза варира во зависност од сериозноста на симптомите и точната локација на стенозата. Недостатокот на ефектот од конзервативниот третман и присуството на постојана болка или прогресивен невролошки дефицит и нарушувања на карличните резервоари бараат хируршка интервенција.

Изборот на оперативната техника е од исклучителна важност, бидејќи видот и обемот на оперативната интервенција се одредуваат според природата на стенозата. Потребна е декомпресија на засегнатите нервни елементи без да се предизвика нестабилност на ‘рбетот. Отстранувањето на хипертрофираните коскени области бара исклучително внимание за да не се предизвика дополнително оштетување на нервните структури во стеснетиот простор.

Третман на спинална стеноза без импланти со микрохируршка метода!

Со овој метод, целта е да се декомпресира соодветната област на ‘рбетниот столб без да се стават туѓи тела (имплантите) во телото на пациентот. Со овој метод, стеснетиот канал се проширува од внатре кон надвор. Тој е еден од најсовремените методи во лекувањето на спинална стеноза и има голем број на предности во споредба со класичните хируршки техники. Некои од овие придобивки се:

• Оперативната интервенција е многу пократка во споредба со класичната отворена операција.
• Постоперативниот период на лекување на пациентот е значително олеснет и затоа периодот на опоравување е многу пократок.
• Пациентот може да се врати во нормалното секојдневие и да работи за многу пократко време.
• Поради тоа што не се користат импланти, ризикот од можна постоперативна инфекција е минимизиран.
• Ризикот од компликации, како парализа, оштетување на нервните завршетоци и др. е многу помал во споредба со класичната отворена хирургија.

Од горенаведените причини, третманот без имплант,  со микрохируршки метод се претпочита и кај постари пациенти со придружни болести.

Спондилолистезата е поместување (лизгање) на телото на еден пршлен на ‘рбетот во однос на друг. Поместувањето може да се случи во која било насока – напред, назад или настрана – и може да резултира со компресија на нервните корени и стеснување на ‘рбетниот канал. Ова може да доведе до компресија на ‘рбетниот мозок и сериозно оштетување на некои невролошки функции.

Спондилолистезата најчесто го зафаќа долниот дел од лумбалниот ‘рбет. Може да се појави на било која возраст. Почетните фази на болеста може да се  без присуство на симптоми, за различен временски период. Во напредната фаза на болеста, како што се зголемува компресијата на нервните корени и/или ‘рбетниот мозок, постепено започнуваат болки во зоната на лизгање и невролошки дефицит. Болката и осетливоста може да се прошират на долните екстремитети и може да предизвикаат мускулна слабост на екстремитетите, грчеви во мускулите, отрпнување и пецкање по должина на зафатените нерви.

Главните причини за спондилолистеза се поместување на пршлените при породување, траума поради несреќа или при спортска активност и дегенеративни промени на ‘рбетот. Најчеста форма на болеста е дегенеративна спондилолистеза. Тоа е резултат на промените што се случуваат кај пршлените за време на процесот на стареење.

Третман на спондилолистеза

При процесот на стареење, физиолошки, пршлените почнуваат да ја губат својата стабилност, доаѓа до дехидрација, што пак доведува до нивно пукање. Ова создава поволни услови за поместување на пршлените од нивната првобитна положба.

Кај благите форми на болеста, третманот главно се спроведува преку физиотерапија и рехабилитација, балнеотерапија и зајакнување на мускулите на зафатениот сегмент на ‘рбетот. На пациентите им се препишуваат и лекови за ублажување на болката, како и витамини и минерали за зајакнување на коскениот систем. Носењето специјален потпорен медицински корсет исто така ја ублажува состојбата на пациентот.

Кај потешките форми на болеста, поместувањето на пршлените доведува до влошување на симптомите на болка и можна е појава на невролошки дефицит. Ова, пак, доведува до сериозни ризици од трајно оштетување и бара хируршки третман.

Хируршкиот третман на спондилолистезата вклучува декомпресија на нервните структури и обновување на нормалните анатомски врски помеѓу пршлените до комплетна стабилизација.  Во хируршкиот третман класичните оперативни техники за декомпресија се комбинираат со современа  стабилизација со хируршки инструменти и за таа цел се поставуваат спинални импланти за да се постигне стабилност на рбетот.

Целта на хируршката интервенција е да се постигне целосна хируршка декомпресија на нервните структури и максимална стабилност на оштетениот сегмент на ‘рбетот.

Секој жив организам е составен од  различни видови  на клетки. Понекогаш, под влијание на различни и многу често нејасни причини, некои од нашите клетки го менуваат својот нормален развоен циклус. Овие клетки почнуваат да се делат абнормално и неконтролирано и на тој начин формираат неоплазма – тумор. Кога оваа неоплазма се развива во мозокот, таа се идентификува како тумор на мозокот.

Постојат различни видови на тумори на мозокот, а во зависност од критериумите,  се класифицираат на неколку различни начини.

Повеќето тумори на мозокот се формираат од клетките на самото мозочно ткиво. Туморите на мозокот, кои произлегуваат од мозочното ткиво, мембраната на мозокот и кранијалните нерви се класифицирани како примарни тумори на мозокот. Секундарните тумори на мозокот, наречени и метастатски тумори на мозокот, произлегуваат од органи и ткива надвор од мозокот (кога туморот од друг дел од телото се шири кон мозокот) и стигнува до таму преку крвен пат.

Во зависност од диференцијацијата на клетките и ткивата од кои се направени, туморите на мозокот се класифицираат како бенигни и малигни.

Третман на тумори во мозокот

Третманот е сложен процес и често бара конзилијарен преглед на тим од специјалисти. Начинот на лекување се одредува во зависност од точната локација, големината,  видот на туморот и другите карактеристики на пациентот.

Хируршкото отстранување на бенигните тумори на мозокот е сигурен метод на лекување со висока стапка на успех. Доколку случајот на пациентот дозволува целосно отстранување на бенигниот тумор за време на операцијата, проблемот ќе биде решен без да се бараат дополнителни третмани. Оваа процедура овозможува целосно закрепнување.

За разлика од другите тумори во телото, туморите на мозокот имаат една важна карактеристика: тие се развиваат во черепната празнина, која е затворен простор со крути граници. Поради оваа причина, се претпоставува дека сите тумори на мозокот се релативно малигни, бидејќи човечкиот мозок нема каде да „се повлече“ кога ќе биде притиснат од туморот. Друга важна карактеристика на туморите на мозокот е дека дури и присуството на мал тумор лоциран во функционално значајна област на мозокот (поддршка  на моторни центри, сензорски области, центар за говор на мозокот итн.) може да доведе до сериозно оштетување и значително го влошуваат квалитетот на животот на пациентот.

Третманот на малигните тумори на мозокот често бара комплексен третман, вклучувајќи неврохирургија, радиотерапија, хемотерапија и рехабилитација. Доколку се дијагностицира дека туморот на мозокот е од малигно потекло, определувањето на точниот тип на туморот е најважен за одредување на планот за лекување. На овој начин може да започне планирањето на целокупниот третман за пациентот. За таа цел се врши биопсија (земање на мал дел од туморот низ мал отвор во черепот заради детална анализа).

Доколку веќе има сериозни негативни ефекти врз општото здравје на пациентот, процедурите за третман може да започнат директно со хируршки интервенции со цел да се минимизираат негативните ефекти од туморот на мозокот. Понекогаш, поради локализацијата на туморот на мозокот, не е можно целосно да се отстрани за време на операцијата. Во таков случај, нужно се применуваат последователни методи на лекување како што се радиотерапија и хемотерапија.

Операцијата во оваа област на човечкото тело бара употреба на микрохируршки методи. Поради присуството на многу фини нервни формации во оваа област од нашето тело, дури и најмал проблем може да има големи последици. Затоа, хируршката интервенција на туморите на мозокот се изведува со помош на невронавигација (невромониторинг). Преку овој систем, неврохирургот го следи пациентот преку сигнали од електродите поставени на лицето, рацете и нозете на пациентот.

Доколку се намалуваат (ослабуваат) сигналите, лекарот добива  предупредување дека се наоѓа во чувствителна област на мозокот. Благодарение на овој систем, ризикот од парализа и несаканите негативни последици од хируршката интервенција се минимизирани.

Успехот на хируршката операција е од одлучувачко значење за целокупниот третман на туморите на мозокот.

Пршлените кои го сочинуваат ‘рбетот се наредени еден врз друг и се поврзани еден со друг, формирајќи го’ рбетниот канал. ‘Рбетот го штити’ рбетниот мозок од надворешни влијанија. Покрај пршлените во ‘рбетот, има ‘рбетен мозок, нервни завршетоци и дискови од ‘рскавица, кои обезбедуваат флексибилност на’ рбетот. Надворешниот ѕид на секој од овие кружни дискови лоциран помеѓу пршлените е составен од еластично и цврсто ткиво. Внатрешниот дел на дискот има желатинска структура. Како резултат на абење или повреда на надворешниот ѕид на ‘рскавицата на дискот, желатинската супстанца лоцирана во центарот почнува да го притиска надворешниот ѕид од внатре кон надвор. Ако дискот е многу истрошен или сериозно оштетен, желатинската супстанца  истекува надвор и на тој начин се формира дискус хернија. Почести типови на дискус хернии се лумбалните (во половината) и цервикалните (на вратот) дискус хернии.

Дијагностика на дискус хернија

За дијагностицирање на дискус хернија се користат голем број тестови за снимање. Во денешно време, Нуклеарната магнетна резонанца (нМР) е прифатена како најсовремена метода и златен стандард во дијагнозата на болести на ‘рбетот. По физички преглед и магнетна резонанца, специјалистот ќе може подетално да ве информира за вашата моментална состојба и потребниот третман во овој случај.

Третман на дискус хернија

Повеќето пациенти не посетуваат лекар затоа што се плашат дека ќе им биде препорачана оперативна интервенција, но само 10% од пациентите со хернија на лумбалниот и цервикалниот диск имаат потреба од хируршка интервенција, т.е. останатите 90% може да се третираат неоперативно. Планот за третман на хернија на лумбалниот и цервикалниот диск се одредува во зависност од симптомите на пациентот, клиничката состојба и резултатите од снимањето. Првиот чекор во третманот е конзервативната терапија. Доколку е потребно, се продолжува со користење на методите на инвазивна хирургија – инјектирање на тригер точки, епидурални инјекции, спинална анестезија и интрадиск манипулации. Хируршки третман се прибегнува кога конзервативната терапија не е доволно ефикасна или во случаи на губење на мускулната сила, уринарна инконтиненција (не задржување на урината) и силна болка која не реагира на медицински третман.

Во нашата клиника за неврохирургија, хируршките интервенции насочени кон третман на дискус хернија главно се изведуваат со микрохируршка метода. Пред хируршката интервенција, врз основа на физичкиот преглед и магнетна резонанца, се одлучува за најсоодветниот хируршки метод во конкретниот случај.

Еден од најчесто применуваните современи методи на лекување во оваа област на медицината е „микроскопска дисектомија“. Терминот „микродисектомија“ претставува отстранување на хернираниот дел од интервертебралниот диск со минимален рез на кожата, со помош на хируршки микроскоп, со големо зголемување и со употреба на специјални микрохируршки инструменти. Главните принципи на микрохирургијата се зачувување на анатомскиот интегритет на ткивата што е можно повеќе. Оперативниот рез е без козметички дефект.

Микрохируршкиот пристап има голем број на предности во однос на стандардната хирургија:

• Значително намалено време на работа и минимален засек
• Помалку ризици од постоперативни мускулни и нервни компликации
• Можност за лесна примена кај пациенти кои се лекуваат од остеопороза и/или дијабетес
• Помалку ризици од постоперативни инфекции
• Значително намален престој во болница
• Кратко време за оправување и брзо враќање во нормалното секојдневие