Bilindiği üzere tüm dünyada etkisini göstermiş olan koronavirüs ülkemizde de görülmeye başlandı. Tabiî ki hepimizin kişisel temizliğimize dikkat etmesi bu hususta önem arz ediyor. Dünya Sağlık Örgütünün ve virüsün görüldüğü ülkelerde paylaşılan bilgilere göre kısaca bilgilendirme yapalım.
Öncelikle hamile kadınlar için paylaşılan bilgilerde, yeni bir virüs olduğu için anne ve bebek üzerinde nasıl etki yaratacağı henüz bilinmediği paylaşılmıştır. Gebe kadınların büyük çoğunluğunun sadece hafif veya orta derecede soğuk algınlığı/grip benzeri semptomlar yaşayacağı beklenmekte olduğu bilinmektedir.
Zatürree gibi daha şiddetli semptomların yaşlı insanlarda, bağışıklık sistemi zayıflamış veya uzun süreli rahatsızlıklarda daha yaygın olduğu bilinmektedir. Şu anda koronavirüsten hamile kadınların ölümleri rapor edilmemiştir.
Fakat yine de anne adayının gebe olmayan bir kadına göre bağışıklığının daha düşük olması, enfeksiyona karşı daha savunmasız olması ve gebelikle beraber astım veya diyabet gibi altta yatan bir rahatsızlığı mevcutsa daha dikkat etmeleri gerekmektedir.
Koronavirüs Nedir?
Dünya üzerinde ilk kez 1960’lı yıllarda görülen Covid-19 olarak adlandırılan virüs, koronavirüs ya da Koronavirüsü adıyla biliniyor. Aralık ayında Çin’in Wuhan bölgesi, koronavirüsün ortaya çıktığı yer olarak bilinmektedir. 400’den fazla koronavirüs bulunduğu belirtilmekte ve bunların içinden sadece 4’ü insanlarda hastalığa yol açıtığı bilinmektedir.
Hafif, orta ve ağır olmak üzere farklı hallerde seyredebilen Koronavirüs daha önce 2002’de çıkan SARS ile 2012’de çıkan MERS virüsüyle aynı gruptandır. Soğuk algınlığına benzer bir tabloyla ortaya çıkan koronavirüsün 2020’de çok ağır tablolarda seyrettiği bilinmektedir. Koronavirüs salgını şu anda pek çok ülkenin ortak sorunlarından birisi olmuştur. Çoğu insanın hayatının bir anında karşılaştığı bu virüsün yeni çıkan hali oldukça ağır ve olumsuz sonuçlara neden olmaktadır.
Koronavirüs, hayvanlardan insanlara bulaşan virüslerdedir. Bu virüs insanlara geçtiği zaman mutasyona uğrar ve insanlar arasında yayılabilir.
Koronavirüs Belirtileri Nelerdir?
Koronavirüsün kuru öksürük, ateş, halsizlik, kas eklem ağrısı boğaz ağrısı, burun akıntısı, vücut ağrıları, zatürre, solunum sıkıntısı, nefes darlığı, ishal, bulantı, kusma ve iştahsızlık gibi belirtiler verdiği biliniyor.
Koronavirüste Riskli Kişiler Kimlerdir?
Koronavirüste bilinen etkilerinin daha çok olduğu gruplardan
- Yaşlılar, kanser ya da bağışıklığı baskılayan hastalıkları olanlar
- Akciğer hastalıkları bulunanlar
- Gebelerin ve çocukların daha dikkatli olması gereklidir.
Koronavirüs Bulaşıcı mı? Koronavirüs Hangi Yolla Bulaşır?
Dünyayı alarma geçiren koronavirüs soğuk algınlığına yol açan virüslerden biridir. SARS ve MERS-CoV olarak bilinen virüs ailesinin üyesi koronavirüsün bu kadar çok korkutmasının sebebi yayılma gücünün yüksek olmasındandır. 2002-2003 yıllarında salgın yapan SARS da tıpkı şu an olduğu gibi çok korkutan bir virüs olmuştu. SARS hızlı yayılmıyordu; ancak bulaştığı hastalarda ölüm oranı çok yüksekti.
Koronavirüsün 100’ün üzerinde çeşidi bulunmaktadır. İnsanlara geçen koronavirüsün büyük çoğunluğu hafif bir soğuk algınlığıyla atlatılabilmektedir.
Koronavirüsü, influenza virüsünün neden olduğu gribal enfeksiyonlara benzer şekilde hapşırık ve öksürük sonucu, havadan damlacık yoluyla solunum sistemine ulaşabilir. Ayrıca enfekte yüzeylerden temasla, ağız ve gözler de bulaşma olasılığı vardır.
“Koronavirüs kaç günde etkisini gösterir?” sorusunun yanıtını şöyle vermek mümkündür: Virüsün geçişini takiben 5-11 gün içinde öksürük ve ateş gibi genel grip şikâyetleri ortaya çıktığı belirtilmektedir. Hastalığın tanısı, solunum yolu salgılarından alınan örneklerle konulmaktadır.
Koronavirüs Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Koronavirüs tedavisi henüz belirli bir tedavisi olmayan bir sorundur. Ancak koronavirüs korunma yolu olan bir hastalıktır. Tedavide solunum sıkıntısı çeken hastalara solunum desteği verilmektedir. Ateş varsa ateş düşürücü verilmektedir. Herhangi bir antibiyotik koronavirüs üzerinde etkili değildir. Koronavirüs yan etkileri de incelenmekle birlikte, bilinen virüsle ilgili etkili bir ilaç yoktur. Henüz bir aşısı bulunmamaktadır. Antibiyotikler de diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi etkili değiller. Antibiyotikler yalnızca bakterilere karşı etkilidir. Koronavirüs enfeksiyonunda, grip gibi hastalıklarda ve soğuk algınlığında antibiyotiklerin hiçbir etkisi bulunmamaktadır.
Koronavirüs’ten Korunmak İçin Neler Yapabiliriz?
- Ellerinizi sık sık, 20 saniye süreyle su ve sabunla yıkayın.
- Küçük çocuklara hijyen kurallarını sürekli hatırlatın, ellerini yıkamasını sağlayın.
- Su ve sabunla veya alkol bazlı bir el dezenfektanıyla ellerinizi dezenfekte edin.
- Öksürürken veya hapşırırken, ağzınızı ve burnunuzu kağıt mendille kapatın, ardından mendili mutlaka çöpe atın.
- Yanınızda mendil yoksa dirseğinizin iç kısmıyla ağzınızı kapatın.
- Kirli ellerle ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmayın.
- Hastalarla aynı tabaktan yemek yemek, aynı bardağı paylaşmak veya yakın temastan kaçının.
- Kapı kolları ve oyuncaklar gibi sık dokunulan yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin.
- Hasta hayvanlarla temastan kaçının.
- Mümkün olduğunca toplu ve kapalı alanlara girmekten kaçının.
- Bağışıklığı güçlendirecek şekilde beslenmeye çalışın, taze sebze ve meyve tüketin, bol sıvı almaya çalışın.
Yrd. Doç. Dr. Erson AKSU / Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
