Dünyada en çok ölüme neden olan hastalıklar listesinde kalp ve damar hastalıklarının ardından ikinci sırada yer alan kanser, çağın hastalığı olarak tanımlanan ve oldukça zorlu bir tedavi süreci gerektiren bir hastalıktır. Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Nadir olarak erkeklerde de görülebilen meme kanseri, erkeklerde kadınlara oranla çok daha fazla risk arz eder. Tüm kanser türlerinde olduğu gibi meme kanserinde de erken teşhis ve tedavi oldukça büyük önem taşır.
Meme Kanseri Nedir?
Meme dokusunun içerisinde yer alan süt kanallarının içerisinde veya süt bezlerinde kanser hücrelerinin oluşumu ve çoğalması, meme kanseri olarak adlandırılır. Bu kanser türünde, kötü huylu hücrelerin oluşumu ve çoğalması başlangıçta çok yavaş ilerler. Hastalık, erken dönemde genellikle belirti vermez. Bu nedenle rutin taramalarını yaptırmayan kadınlarda meme kanserinin erken teşhis edilebilmesi oldukça zorlaşır. Başlangıçta yavaş ilerleyen göğüs kanserinde hastalığın evresi ilerledikçe kanser hücrelerinin çoğalma hızı artarak farklı doku ve organlara yayılabilir. Kan ve lenf yolu ile vücudun diğer bölgelerine yayılmadan teşhis edilen meme kanseri vakalarında tedavi başarısı oldukça yüksektir.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Uzun yıllar boyunca belirti vermeden sinsice ilerleyen meme kanseri, evresi ilerledikçe aşağıdaki gibi belirtiler vermeye başlar:
- Göğüs veya koltuk altı bölgesinde ele gelen şişlik
- Meme başından akıntı gelmesi
- Meme başında şekil bozukluğu, çökme ve renk değişimi
- Meme başında egzama benzeri deri döküntüleri ve soyulmalar
- Meme ucunda kızarıklık ve yara oluşumu
- Kilo kaybı
- Meme ağrısı
- Halsizlik ve çabuk yorulma
Meme Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Meme kanserinin oluşumunda genetik ve çevresel faktörler etkilidir. Ailesinde meme kanseri öyküsü bulunan bireylerde bu hastalığa yakalanma olasılığı diğer bireylere oranla daha yüksektir. Bunun haricinde Dünya Sağlık Örgütü ve bilim dünyası tarafından meme kanserinin ve bu hastalığa bağlı olarak görülen ölümlerin nedenleri arasında aşağıdakiler belirtilmektedir:
- Obezite
- İleri yaş
- Alkol ve sigara tüketimi
- Meyve ve sebze tüketiminin azlığı
- Radyasyona maruz kalma
- Erken yaşta adet görmeye başlamış olma
- Yetersiz fiziksel aktivite ve spor
- Kanserojen besinlerin yaygın tüketimi
Meme Kanseri Çeşitleri Nelerdir?
Meme kanserinin türü, kanser teşhisi konulan hastalardan alınan biyopsi sonucunda belirlenir.
- Lobüler Karsinom: Meme lopçukları içerisinde kanser hücrelerinin oluşumu ve yayılımı şeklinde gelişen meme kanseri türüdür.
- Duktal Karsinom: Süt kanalları içerisinde yer alan hücrelerde gelişen meme kanseri türüdür. Eğer yalnızca süt kanalında gelişmişse “Duktal Karsinom In Situ”, kanser süt kanalının dışına da yayılmış ise “Invaziv (Yayılmacı) Duktal Karsinom” olarak adlandırılır.
Yukarıdaki türlerin haricinde daha seyrek görülmekle birlikte kanser hücrelerinin oluştuğu bölge ve yayılım şekline göre tübüler, metaplastik, papiller, müsinöz ve medüller meme kanseri türleri de bulunmaktadır. Ayrıca ilerleme düzeyine göre de meme kanserinin evreleri evre 0’dan evre 4’e kadar gruplara ayrılır.
Meme Kanseri Teşhisi Nasıl Konulur?
Rutin kanser taramalarında veya meme kanseri belirtileri ile sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda yapılacak bazı tanı testleri ile hastalığın teşhisi kolaylıkla koyulabilir. Süreç ilk olarak fiziksel muayene ile başlar. Hekim tarafından gerekli görüldüğü durumlarda meme kanserinin teşhis edilmesi amacıyla genellikle aşağıdaki yöntemler kullanılır:
- Mamografi
- Ultrason
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Biyopsi
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
Meme Kanseri Tedavisi Nasıldır?
Meme kanseri tedavisi hastalığın evresi, türü, hastanın duyarlılık düzeyi gibi pek çok faktöre bağlı olarak şekillenir.
- Evre 1 ve 2 ‘de altın standart cerrahidir.
- Kemoterapi: Meme kanserinde kemoterapi, en sık kullanılan tedavi yöntemlerinden bir tanesidir. Bu tedavide kanserli hücreler kimyasal ilaçlar yardımıyla yok edilmeye çalışılır.
- Işın Tedavisi (Radyoterapi): Kemoterapiden farklı olarak radyoterapide, kanserli hücreler radyasyon yardımıyla yok edilir.
- Cerrahi Operasyon: Kanser hücrelerinin yayılım gösterdiği bölgenin cerrahi operasyonla çıkarılması şeklinde gerçekleşir. Meme kütlesinin çıkarılması lumpektomi, meme dokusunun haricinde komşu dokulardan da belirli alanların çıkarılması ise mastektomi operasyonu olarak bilinir.
- Hormonal tedavi: Kanser hücrelerinin büyümesi ve çoğalmasında etkili olan hormonların baskılanması şeklinde uygulanan tedavi yöntemidir.
Erken teşhisin hayati önem taşıdığı göğüs kanserinde, mevcut hastaların tedavisi kadar koruyucu tedavi de önemlidir. Memede kanser oluşumunun tespit edilebilmesi amacıyla kadınlar, her ay mutlaka kendi kendine elle muayene uygulayarak göğüs bölgesinde herhangi bir kitlenin olup olmadığını kontrol etmelidir. Bunun haricinde menopoz sonrası dönemdeki kadınlar başta olmak üzere tüm kadınlar yılda bir mamografi çektirmelidir. Yapılan testler sonucunda meme kanseri tanısı alan bireylerde, hekim tarafından önerilen plan çerçevesinde derhal tedaviye başlanarak kanserin ve yol açtığı sorunların önüne geçilebilir.
