Skolyoz, omurganın önden bakıldığında 10 dereceden fazla olan eğriliklerine verilen addır. Skolyozu olan kişilerin omurgası röntgen filminde düz görünmez, genellikle “C” veya “S” harfine benzer bir şekil almıştır. Bu eğrilikler, eğriliğin omurga içindeki yerine göre omuzlarda ya da kalçalarda dengesizliklere neden olabilir. Skolyozlu bireylerin doktora başvurmasına sebep olan en önemli durum omuz dengesizliğidir. Omuz dengesizliği dendiğinde, ayakta duran bir kişiye karşıdan baktığımızda omuzların birinin diğerine oranla daha yukarıda olduğunu ya da arkadan baktığımızda kürek kemiklerinden birinin karşı taraftaki kürek kemiğine oranla daha çıkıntılı olduğunu anlamamız gerekir.
Skolyozun çeşitli tipleri vardır. Ancak bu tipler arasında “İdiyopatik skolyoz” diğer tiplere oranla çok daha sıktır. İdiyopatik terimi, tıpta bir hastalığın ya da durumun nedeni net olarak bir sebebe bağlanamadığında kullanılan bir terimdir. Yani, idiyopatik skolyoz nedeni tam olarak net bir şekilde ortaya konulamamış bir durumdur. İdiyopatik skolyoz her yaş grubunda görülebiliyor olsa da, en sık ergenlik öncesi dönemde ve ergenlerde görülen bir durumdur. Ergenlik döneminde görülen (adolesan) idiyopatik skolyoz, kız çocuklarında erkeklere oranla 10 kat daha fazla görülür.
Skolyoz her ne kadar toplumun geneli tarafından yaygın olarak bilinmese de, nadir görülen bir durum değildir. Yapılan çalışmalar, skolyoz tanısı alan her 6 olgudan en az birinde tablonun cerrahi tedaviyi de içeren aktif tedavi ihtiyacı gösterecek eğriliklerle seyrettiğini göstermektedir. Daha ciddi sorunların gelişimine engel olmak için skolyozda erken tanı önemlidir.
Dünyada birçok ülke okullarda skolyoz taramasını rutin olarak gerçekleştirmektedir. Bu nedenle hepimiz skolyozun belirti ve bulgularını bilmeli ve şüphe durumunda doktora başvurmaktan kaçınmamalıyız. Çocuklarda ve ergenlik öncesindeki bireylerde skolyozu ilk fark eden genellikle ebeveynler ve çocuklarla ilgilenen kişilerdir. Bu tür durumlarda ilgili uzmanın muayenesi ve radoljik incelemeler tanı konmasına ve gerektiğinde çocuğa tedavi başlanmasına olanak verir.
Toplumda skolyoz hakkındaki farkındalığı arttırmak ve özellikle çocukları etkileyen bu duruma dikkat çekmek için, 1966 yılında kurulmuş, kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü olan Skolyoz Araştırma Derneği (Scoliosis Research Society, SRS) başta A.B.D. olmak üzere tüm dünyada Haziran ayının “Skolyoz farkındalık ayı” olarak ele alınmasını önermektedir.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı – Prof. Dr. Mert ÇİFTDEMİR
