Varis, toplardamarların deri altında mavi renkte, genişlemiş ve kıvrımlar yapmış olarak görülmesidir.
Varisin oluşum mekanizmasında pek çok faktör rol alır. Gebelik, şişmanlık, uzun süre ayakta kalmak, bazı meslekler, kadın olmak, doğum kontrol hapları ve hormon tedavileri, dar giysiler giymek, kabızlık, yaşlılık ve genetik faktörler nedeni ile varis oluşabilir.
Varis, toplardamar kapakçığındaki yetmezlik sonucu oluşur. Kan sürekli geriye kaçar ve göllenir. Bu durum damarda basınç artışına ve şişliğe yol açar. Zamanla damarda genişleme artar ve kıvrılmalar olur.
Varisin Belirtileri Nelerdir?
- Bacaklarda mavi mor şişlikler
- Ağrı
- Bacaklarda ağırlık hissi
- Bacaklarda şişlik
- Bacaklarda uyuşukluk
Varis Çeşitleri Nelerdir?
Varisler, kılcal damar varisleri, retiküler varisler ve büyük toplardamar varisleri olarak üçe ayrılır.
Kılcal damar varisleri, telenjiektazi olarak adlandırılır. Bu varisler genellikle kılcal damarların çatlamaları sonucu oluşur. Görüntü olarak örümcek ağına benzerler. Gebelik ve hormon kullanan genç kadınlarda sıkça görülürler.
Retiküler varisler daha ziyade diz arkası ve ayak bileği çevresinde görülen ciltten hafif kabarık ve mavi renklidir.
Büyük toplardamar varisleri bacaktaki safen ven denilen büyük toplardamarın yetmezliği sonucunda oluşur. Ciltten oldukça kabarık ve yeşilimsi olurlar. Varis belirtilerinin tamamını gösterirler.
Varis tedavisi nasıl yapılır?
Varisli damarın çıkarılması en geleneksel yöntemdir. Ancak hem zahmetlidir hem de iyileşmesi uzun sürer. Damar içine köpük vererek varisi düzeltmek yani damar skleroterapisi bir diğer yöntemdir. Ancak bu yöntemde varisin tekrarlama olasılığı mevcuttur.
Lazerle tedavi yönteminde ise; damar içine bir katater yerleştirilmekte ve lazer cihazından bir ışın gönderilerek damar yakılmaktadır.
Radyofrekans yönteminde ise; yine bir katater yardımı ile damar içine radyo dalgaları gönderilir. Bu esnada bir ısı oluşur ve damar yakılmış olur. Bu işlemler esnasında sadece lokal anestezi kullanılır ve hastalar günübirlik tedavi olup hastaneden çıkabilirler.
Varis Gelişimi Nasıl Engellenir?
- Düzenli egzersiz (koşu, yürüyüş, bisiklet, yüzme)
- Uzun süre ayakta durarak ya da oturarak çalışmamak
- Fazla kiloların verilmesi
- Çok sıkı ve dar giysiler giymemek
- Topuklu ayakkabı yerine rahat ayakkabı tercih etmek
- Kabızlıktan korunmak, yüksek lifli besinler tüketmek
- Uzun süre ayakta kaldıktan sonra bacakları havaya kaldırarak dinlenmek
- Ayakta durmayı gerektiren meslek sahipleri veya varise genetik yatkınlığı olanlar varis çorabı kullanabilirler
- Uzun süreli oturulması gereken yolculuklarda sık sık kalkıp dolaşmak faydalıdır
Uzm. Dr. Erhan ÇELENK / Radyoloji Uzmanı
