Travmalar, zorlanmalar, uzun süre hareketsizlik ve diskin yaşlılığa bağlı su kaybetmesi sonucu disklerde aşınma ve fonksiyon kaybı meydana gelir. Diskin dış tabakası aşınarak veya yırtılarak içindeki jelatinöz sıvı, omur ve sinir aralıklarına sızar. Bu klinik tabloya boyun fıtığı (disk hernisi) denir. Disk normal özelliğini zamanla kaybeder ve kireçlenir. Etrafındaki sinirlere baskı yapar. Bunun sonunda boyun fıtığına özgü belirtiler ortaya çıkar.
Başlıca boyun fıtığı nedenleri olarak boynu uzun süre hareketsiz tutarak bir noktaya bakmak, bilgisayar ve TV karşısında uzun süre oturmak, egzersiz yapmamak ve soğuk klimaların olduğu ortamda bulunmak sayılabilir. Bazen sorun sadece yapısal olarak ortaya çıkabilir. Boyun fıtığında ailesel faktörler de önemlidir. Kişinin ailesinde boyun fıtığı varsa kendisinde de ortaya çıkma olasılığı artmaktadır. Boyuna alınan darbeler ve geçirilmiş kazalar da boyun fıtığına yol açabilir. Ayrıca boyun fıtığı, meslek hastalığı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Ev hizmetlerinde çalışan kişilerde, şoförlerde, bankacılarda ve uzun süre bilgisayar ile çalışması gereken mesleklerde boyun fıtığı sık görülmektedir.
Boyun Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
- Boyun, sırt, kol ve omuzlarda ağrı
- Kollarda uyuşma ve his kusuru
- Kollarda karıncalanma
- Kollarda güç kaybı
- Reflekslerde azalma
- Kollarda incelme
Boyun ağrısı toplumda sıklıkla görülür ve en büyük nedeni de boyun fıtığıdır. Boyun fıtığı, sıklıkla 5. ve 6. omurlar arasında, ikinci sıklıkta 6. ve 7. omur arasında görülür. Bunun nedeni bu omurların çok hareketli olması ve strese daha fazla maruz kalmasıdır.
Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hasta, hekime yukarıda sayılan şikâyetler ile gittiğinde hekim önce detaylı fizik muayenesi yapar. Daha sonra MR, bilgisayarlı tomografi ve EMG isteyebilir. Bu tetkiklerde boyun fıtığının yeri, fıtığın şiddeti ve sinirlerin etkilenme oranı belirlenebilir.
Boyun Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavide ilk öncelik hastanın eğitimidir. Hastaya doğru duruş ve oturma pozisyonu öğretilir. Ağır yük taşımaktan kaçınmak gereklidir. Hastalar tedavi süresince lokal ısı tedavisinden büyük fayda görürler. İlaç tedavisi olarak ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler kullanılır. Seanslar halinde fizik tedavi uygulanır. Akut dönemde ilk üç gün, boyunluk kullanımı hastayı rahatlatabilir. Daha uzun süre boyunluk kullanımı boyun kaslarını zayıflatacağından tavsiye edilmez. Deneyimli fizik tedavi uzmanları ile boyunda itme, çekme ve germe egzersizleri yapılabilir. Boyun omuru çevresindeki kasları güçlendirmek için boyun fıtığı egzersizleri önerilir.
Boyun fıtıklarının büyük çoğunluğu ameliyatsız iyileşir. Hastanın kol ve ellerinde ilerleyici güç kaybı varsa ve hasta diğer tedavilere cevap vermiyorsa cerrahi düşünülebilir. Boyun fıtığı ameliyatı, beyin cerrahları tarafından yapılan bir ameliyattır.
Boyun Fıtığı Tedavisinde Spinal Enjeksiyon Yöntemi
Çok şiddetli kol ağrıları varsa ağrıyı hafifletmek için hekim omurilik içindeki epidural boşluğa kortizon ilaçlar enjekte edebilir. Bu tedavi sinir ve diskteki ödemi ve inflamasyonu azaltmaya yöneliktir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Hakkında Genel Bilgiler
Bu ameliyatta amaç diskin sinire baskı yapan kısmının çıkarılmasıdır. Buna diskektomi denir. Günümüzde hasarlanmış diskler, cerrahi olarak çıkarılmakta ve yerine protezler konulabilmektedir. Ancak protez uygulaması her hasta için uygun değildir.
